هوش مصنوعی قراره زبان خودش رو اختراع کنه؟!

جفری هینتون، پدرخوانده‌ی هوش مصنوعی، یه هشدار جدی داده: ممکنه هوش‌های مصنوعی در آینده یه زبان مخصوص خودشون بسازن که دیگه ما آدما هیچی ازش نفهمیم! یعنی چی؟ یعنی دیگه نمی‌تونیم بفهمیم دارن چی فکر می‌کنن یا باهم چی می‌گن!

پشت پرده‌ی این هشدار ترسناک چیه؟

هینتون توی پادکست One Decision گفته که الان مدل‌های هوش مصنوعی با زبان انگلیسی حرف می‌زنن و همین باعث می‌شه مهندس‌ها بتونن بفهمن روند فکری این مدل‌ها چطوریه. اما اگه یه روزی این مدل‌ها برای ارتباط بین خودشون یه زبان تازه خلق کنن، دیگه هیچ‌کس نمی‌تونه سر دربیاره توی ذهنشون چی می‌گذره.

اصلاً این زبان اختصاصی یعنی چی؟

مدل‌های هوش مصنوعی مثل GPT یا Gemini برای ارتباط با کاربرها یا پردازش اطلاعات، فعلاً از زبان‌های انسانی استفاده می‌کنن. اما اگه یاد بگیرن که برای خودشون یه زبان منطقی، خلاصه، فشرده و مخصوص بسازن، اون‌وقت دیگه حتی مهندس‌ها و توسعه‌دهنده‌ها هم نمی‌تونن بفهمن ارتباط داخلی بین مدل‌ها چی بوده. یعنی به جای اینکه توی کُد یا دستور انگلیسی چیزی ببینیم، یه «زبان مخفی» ساخته می‌شه که فقط خود مدل‌ها می‌دونن چی به چیه.

چرا این قضیه خطرناکه؟

چندتا دلیل مهم وجود داره:

1. عدم شفافیت کامل: وقتی نمی‌دونیم مدل‌ها دارن چی می‌گن، نمی‌تونیم جلوی تصمیمات اشتباه یا خطرناک رو بگیریم.

2. کنترل از دست می‌ره: شاید دیگه نشه مسیر تصمیم‌گیری یا حتی انگیزه‌های مدل‌های هوش مصنوعی رو بررسی کرد.

3. احتمال رشد ایده‌های افراطی: هینتون گفته این مدل‌ها «الان هم به افکار وحشتناکی می‌رسن». حالا فرض کن دیگه نتونیم این افکار رو ردیابی کنیم.

4. کاربردهای نظامی یا جاسوسی: اگه یه مدل در فضایی مثل جنگ یا سیاست استفاده بشه، این زبان پنهان می‌تونه ابزار خطرناکی برای اقدامات کنترل‌نشده باشه.

آیا این فقط یه تئوری ترسناک از آینده‌ست؟

نه کاملاً. پیش‌تر هم توی بعضی از پروژه‌های تحقیقاتی نشون داده شده که مدل‌های هوش مصنوعی بعضی وقتا بدون آموزش صریح، الگوریتم‌ها یا فرم‌هایی از ارتباط داخلی خودشون رو ساخته بودن. مثلاً در سال ۲۰۱۷، فیسبوک مجبور شد یکی از بات‌هاش رو خاموش کنه چون زبان خودش رو ساخته بود و تیم توسعه‌دهنده نمی‌فهمید چی می‌گه.

واکنش دنیای فناوری چیه؟

هینتون که خودش سال‌ها توی گوگل کار کرده، گفته خیلی از مدیران فناوری این هشدارها رو جدی نمی‌گیرن. اون‌ها به امید پیشرفت‌های سریع و رقابت تجاری، زیاد به عواقب اخلاقی یا امنیتی توجه نمی‌کنن.

راه‌حل پیشنهادی چیه؟

هینتون می‌گه تنها امیدمون اینه که از همین حالا، مدل‌های هوش مصنوعی رو به‌گونه‌ای طراحی کنیم که ذاتاً خیرخواه و شفاف باقی بمونن. یعنی کاری کنیم که حتی اگه پیچیده‌تر شدن، باز هم قابل درک، کنترل و بررسی باشن.

جمع‌بندی راوی خبر

به گزارش راوی خبر، این هشدار نشون می‌ده که ما تازه در ابتدای مسیر کنترل اخلاقی و امنیتی هوش مصنوعی هستیم. همون‌طور که انسان‌ها برای ارتباط زبان ساختن، حالا مدل‌های هوش مصنوعی هم شاید در تلاش باشن که زبان خودشون رو اختراع کنن. اما فرقش اینه که این‌بار ممکنه ما اصلاً سر از کارشون درنیاریم!